ΦΥΤΑ '' VARIEGATA '' ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΛΟΓΟ ΤΟΣΟ ΑΚΡΙΒΆ?


Κατ ΄ αρχήν ας δούμε τι εννοούμε όταν λέμε ότι ένα φυτο παρουσιάζει variegation (ποικιλομορφία).


Ο όρος ,«Variegata», είναι ένας λατινικός όρος που σημαίνει «παραλλαγή» ή «ποικιλομορφία».

Η ποικιλομορφία λοιπόν είναι συχνά αποτέλεσμα γενετικών μεταλλάξεων.


Φυτά με διάφορα σχέδια, όπως κουκκίδες, ρίγες και κηλίδες ,χλωρωτικά περιθώρια ,υπήρχαν πάντα και ήταν πάντα δημοφιλή στους συλλέκτες φυτών.

Η διαφοροποιήσεις αυτές που συναντάμε συνήθως δίδουν φύλλα λευκά, είναι επίσης δυνατή η διαφοροποίηση ανοιχτό πράσινο, ροζ, κίτρινο, κόκκινο ή μπεζ.

Η ποικιλομορφία ( variegation ) μπορεί να είναι είτε συμμετρική και κανονική, να εμφανίζεται σε όλα τα φύλλα, είτε πιο σποραδική, ανομοιόμορφη και ποικίλου βαθμού.


Πώς ακριβώς όμως γίνονται τα φυτά ποικιλόμορφα ( variegata ) ;


Δεν υπάρχει κανένας συγκεκριμένος λόγος για τον οποίο τα φυτά γίνονται ποικιλόμορφα.

Πρόκειται για γενετική ανωμαλία η οποία προσδίδει στο φυτό αυτό το χαρακτηριστικό που ενώ για εμάς είναι επιθυμητό , για το ίδιο το φύτο ,είναι μια αναπηρία και αν μπορούσε να μας μιλήσει ,θα μας έλεγε ότι το δυσκολεύει πολύ να αναπτυχθεί.


Για να απαντηθεί αυτό ( πως γίνονται τα φυτά ποικιλόμορφα ), θα πρέπει κανείς να εξετάσει το DNA του φυτού ή να κοιτάξει τα φύλλα του κάτω από ένα μικροσκόπιο .

Στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλοί μηχανισμοί που μπορούν να προκαλέσουν χρωματικές αποκλίσεις και τους οποίους μηχανισμούς ,οι βοτανολόγοι γνωρίζουν.


Για παράδειγμα, μπορεί να εμφανιστούν λευκές κουκκίδες εάν υπάρχει αέρας μεταξύ του ανώτερου στρώματος φύλλου και του στρώματος κυττάρων , κάτω από το οποίο αντανακλά το φως και κάνει το φύλλο να φαίνεται λευκό.

Σε άλλες περιπτώσεις, η έλλειψη χλωροφύλλης, της ένωσης που δίνει στα φυτά το πράσινο χρώμα τους, είναι η αιτία που τα φυτά  παρουσιάζουν αύτη την όψη .

Σε αυτή την περίπτωση, το φυτό παράγει χλωροφύλλη, αλλά εξασθενεί λόγω γενετικού ελαττώματος.

Μια τυχαία μετάλλαξη, συχνά επηρεάζει μόνο λίγα κύτταρα σε ορισμένες περιοχές.


Ωστόσο, εάν εμπλέκονται βλαστοκύτταρα του οφθαλμού των φύλλων, η γενετική πληροφορία που είναι υπεύθυνη για να αποφασίσει εάν παράγεται ή όχι χλωροφύλλη μεταβιβάζεται σε όλα τα κύτταρα των φύλλων.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένα ''variegated '' φυτά έχουν εντελώς λευκά φύλλα.


Ο βαθμός στον οποίο αλλάζει το χρώμα των φύλλων εξαρτάται κυρίως από τη γενετική, αλλά οι περιβαλλοντικές συνθήκες μπορούν σε κάποιο βαθμό να παίξουν επίσης ρόλο.


ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΩΝ '' VARIEGATED '' ΦΥΤΏΝ ΜΑΣ


Σε γενικές γραμμές, τα έντονα variegated φυτά με πολύ λευκό η΄ άλλων αποχρώσεων φύλλωμα δεν αναπτύσσονται τόσο γρήγορα όσο τα φυτά με μικρή ή καθόλου ποικιλομορφία.


Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, στα ''variegated '' φυτά και κυρίως στα έντονα variegated '' ένα μόνο μέρος της φυλλικής τους επιφάνειας φωτοσυνθέτει κανονικά .

Ως αποτέλεσμα, αυτά τα φυτά έχουν λιγότερη χλωροφύλλη και έτσι δεν είναι σε θέση να κάνουν φωτοσύνθεση τόσο αποτελεσματικά με συνέπεια την πολύ αργή τους ανάπτυξη

.

Οπότε κατά τη φροντίδα τους θα πρέπει να :


-Βεβαιωθείτε ότι τα variegated φυτά σας, λαμβάνουν αρκετό φως .

Αυτό θα σας βοηθήσει να αποτρέψετε το να επιστέψει το φυτό σε μια πιο ¨φυσιολογική¨ κατάσταση ,να χάσει το variegation και να αρχίσει ξανά να γίνεται πρασινάκι , κατί που φυσικά σε κάποιον που λατρεύει αυτή την ¨ανωμαλία ¨ δεν είναι και τόσο επιθυμητό.


-Μην εκθέτετε τα διαφοροποιημένα φυτά εσωτερικού χώρου ,στο άμεσο ηλιακό φως, καθώς τα λευκά μέρη των φύλλων είναι πιο ευαίσθητα και είναι πιο ευαίσθητα στο ηλιακό έγκαυμα.

Δεν ισχύει το ίδιο και για τους κάκτους ή τα παχύφυτα τα οποία θα σας βγάλουν τη διαφοροποίηση πιο έντονη αν έχουν ολιγόωρη έκθεση στο ηλιακό φως κυρίως κατά της απογευματινές ώρες (2-3).

- Λίπανση :Τα φυτά αυτά έχουν ακριβώς τις ίδιες απαιτήσεις με τα ¨φυσιολογικά¨, σε λίπανση και πότισμα .


ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ


Η μέθοδος του αγενούς πολλαπλασιασμού ειναι η ενδεδειγμένη μέθοδος ,(χρησιμοποιώντας μοσχεύματα, παραφυάδες ή διαίρεση).

Η μέθοδος αυτή είναι η μόνη που θα σας βοηθήσει με σιγουριά , να αποκτήσετε γενετικά πανομοιότυπα φυτά με το ίδιο σχέδιο φύλλων.
Αν κατά την αναπτυξη των φυτών σας παρουσιαστούν νέα στελέχη ή παραφυάδες τα οποία δεν παρουσιάζουν variegation , τότε θα πρέπει να αφαιρούνται άμεσα ώστε να μην επικρατήσουν - κυριαρχήσουν και “πνίξουν” το επιθύμητο για εμάς φυτό ,μιας κα αναπτύσσονται πολύ γρηγορότερα αφού παράγουν περισσότερη χλωροφύλλη .


Τα variegated φυτά που πολλαπλασιάζονται με σπόρους “εγγενής ή ευγενής πολλαπλασιασμός” , μπορεί να μην είναι variegated .


Αυτό ,έχει να κάνει με την τάση της φύσης να εξελίσσει τα είδη και έτσι ποτέ το παιδί δεν είναι γενετικά απολύτως όμοιο με το γονιό ή και λόγω διασταύρωσης που μπορεί να έχει συντελεστεί από κάποιο κοντινό φυτο χωρίς γενική παραλλακτικότητα .

Προσωπικά δε θα αγόραζα ποτέ σπόρους για να αναπαράξω τέτοια φυτά .


ΓΙΑΤΙ ΤΑ “VARIEGATED” ΦΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΑΚΡΙΒΑ?


Αναλύοντας όλα τα παραπάνω μπορεί κάποιος εύκολα κα καταλάβει γιατί αυτά τα φυτά είναι τόσο ακριβότερα σε σχέση με τα υπόλοιπα .

Έχει να κάνει με το ότι αναπτύσσονται πολύ πιο αργά , και είναι πολύ πιό ευαίσθητα σε σχέση με τα υγιή αδελφάκια τους .


Στις μέρες μας το να πράξεις ένα νέο φυτό είναι ότι πιο εύκολο ( βλέπε μεριστωματικό πολλαπλασιασμό ).


Όμως το να φτάσεις σε ηλικία εμπορίας ένα τέτοιο φυτό δεν είναι κάτι που μπορείς εύκολα να το κάνεις.


Επίσης παρά πολλά τέτοια φυτά χάνονται λόγω κακών χειρισμών και άγνοιας των πραγματικών αναγκών τους.

Οπότε όλο και λιγότερα φυτά φτάνουν στην αγορά και αυτό σε σχέση με τη ζήτηση αυξάνει την τιμή τους ...


Μίμης Οικονόμου

Γεωπόνος

Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών